Feline Immunodeficiency Virus – FIV - Ο ιός της ανοσοανεπάρκειας στις γάτες

Τι είναι;
Ο ιός FIV είναι ένας ρετροϊός που προσβάλλει τις γάτες και προκαλεί την ασθένεια του AIDS της γάτας. Υπολογίζεται ότι περίπου το 11% του παγκόσμιου πληθυσμού γατιών έχει προσβληθεί από τον ιό, ο οποίος απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1986. Έχουν εντοπιστεί πέντε διαφορετικοί τύποι του ιού, που διαφέρουν μεταξύ τους ως προς την ακολουθία αμινοξέων που τους περιβάλλουν.

Ποια σχέση έχει με τον HIV;
Ο FIV ανήκει στην ίδια οικογένεια ιών με τον HIV, τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας. Ωστόσο, οι ιοί αυτοί είναι εξειδικευμένοι, γεγονός που σημαίνει ότι προσβάλλουν μόνο τα συγκεκριμένα είδη στα οποία απευθύνονται (γάτες ο FIV, ανθρώπους ο HIV). Επομένως, ο ιός FIV δεν μεταδίδεται στους ανθρώπους και οι γάτες που είναι φορείς του ιού δεν εγκυμονούν κανέναν απολύτως κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.

Μετάδοση
Η μετάδοση του ιού από τη μια γάτα στην άλλη γίνεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής πράξης και των τραυματισμών από δαγκωματιές. Αντίθετα από τον ιό της λοιμώδους λευχαιμίας (FeLV), ο FIV είναι δύσκολο να μεταδοθεί μεταξύ γατιών που συγκατοικούν στο ίδιο σπίτι, με την προϋπόθεση βέβαια να είναι στειρωμένες και να συνυπάρχουν αρμονικά, χωρίς έντονους καβγάδες.
Σε κάποιες περιπτώσεις, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και σε έμβρυα ή νεογέννητα γατάκια μέσω της μητέρας τους, είτε κατά την εγκυμοσύνη είτε κατά τον θηλασμό. Ευτυχώς όμως, αυτός ο τρόπος μετάδοσης είναι σχετικά σπάνιος και συνήθως συμβαίνει όταν η μητέρα μολυνθεί με τον ιό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού, όχι αν ήταν ήδη μολυσμένη πριν μείνει έγκυος. Ωστόσο, αν μια γάτα που είναι φορέας του ιού γεννήσει, τα αντισώματά της θα περάσουν και στα γατάκια, παράγοντας ψευδώς θετικά αποτελέσματα στο τεστ για τον ιό.

Διάγνωση
Τα συμπτώματα της ανοσοανεπάρκειας είναι μη-ειδικά (απώλεια όρεξης, ληθαργικότητα, πυρετός, πρησμένοι λεμφαδένες). Οι γάτες που είναι φορείς μπορεί να ζήσουν για πολλά χρόνια χωρίς να εμφανίσουν κανένα σύμπτωμα, φαινομενικά απόλυτα υγιείς.
Επομένως, ο μόνος ασφαλής τρόπος για να γίνει η διάγνωση είναι μέσω ειδικού αιματολογικού τεστ. Ωστόσο, επειδή το τεστ ανιχνεύει τα αντισώματα του οργανισμού απέναντι στον ιό (και όχι τον ίδιο τον ιό) μπορεί πολλές φορές να δώσει ψευδώς θετικά αποτελέσματα. Γι’ αυτό τον λόγο, οι γάτες που βρέθηκαν θετικές είναι καλό να επανελέγχονται σε τακτά διαστήματα, ενώ αποφεύγεται ο έλεγχος σε γατάκια μικρότερα των 6 μηνών, ώστε να μην δώσουν ψευδώς θετικό αποτέλεσμα λόγω των μητρικών αντισωμάτων που επιβιώνουν στον οργανισμό τους.

Θεραπεία
Για τη θεραπεία του AIDS της γάτας χρησιμοποιούνται διάφορα πρωτόκολλα (ΑΖΤ, ιντερφερόνη κ.λπ.), χωρίς όμως κάποιο από αυτά να έχει αποδεδειγμένη επιτυχία.
Η θεραπεία μιας γάτας με FIV επικεντρώνεται στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού της (σωστή διατροφή και ειδικά συμπληρώματα διατροφής, ελαχιστοποίηση του στρες), την προστασία της από μολύνσεις (προστατευμένο περιβάλλον εντός σπιτιού, τακτικοί εμβολιασμοί και αποπαρασιτώσεις, συχνό καθάρισμα της άμμου για την αποφυγή ουρολοιμώξεων, καλή στοματική υγιεινή για την πρόληψη στοματίτιδας) και την φαρμακευτική αντιμετώπιση των ευκαιριακών λοιμώξεων που παρουσιάζονται.

Πρόληψη
Η πρόληψη είναι το σημαντικότερο μέσο προστασίας της γάτας σας από το AIDS. Δεδομένων των τρόπων μετάδοσης του ιού, στειρώστε τη γάτα σας και μην την αφήνετε να βγαίνει έξω χωρίς επίβλεψη.
Ο ιός FIV είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος στις πολυπληθείς αποικίες αδέσποτων γατιών. Ο μοναδικός τρόπος ελέγχου και περιορισμού της εξάπλωσής του είναι η στείρωση των μελών της αποικίας, ώστε να σταματήσει η μετάδοση του ιού μέσω του ζευγαρώματος και των καβγάδων μεταξύ αρσενικών, καθώς και η μετάδοσή του στα νεογέννητα γατάκια.
Στις ΗΠΑ έχει κυκλοφορήσει εμβόλιο για τον ιό, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί ακόμα η αποτελεσματικότητά του. Προς το παρόν, το εμβόλιο δεν διατίθεται στην Ευρώπη.

Συνοψίζοντας
Το FIV δεν μεταδίδεται στον άνθρωπο.

Το FIV μεταδίδεται από γάτα σε γάτα μέσα από βαθιές δαγκωματιές, κατά το ζευγάρωμα και κατά την κύηση, από την μητέρα στα μικρά.

Αν οι γατούλες σας είναι στειρωμένες και συνυπάρχουν αρμονικά είναι ελάχιστες οι πιθανότητες μετάδοσης.

Αν η γατούλα σας έχει FIV, αυτό που χρειάζεται είναι επιμελής κτηνιατρικός έλεγχος όταν παρουσιάσει οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας, κάτι που το ζωάκι σας πρέπει να το έχει έτσι κι αλλιώς.

Υιοθετώντας μια γατούλα με FIV δίνετε σπίτι σε ένα ζωάκι "ανεπιθύμητο" για πολλούς και με λίγες πιθανότητες υιοθεσίας.